Olszanica
jest wsią leżącą w województwie podkarpackim, w powiecie leskim. Jest siedzibą
Gminy. Przez wieś przepływaja potoki Wańkówka i Stary Potok, które łączą się w
Olszankę, która przepływa przez Uherce Mineralne i Zwierzyń wpadając do Sanu.
Olszanica jest jedną z najstarszych wsi w Bieszczadach. Pierwsza
zachowana wzmianka pochodzi z 1436r.
Rządziła się wtedy prawem wołoskim i należała do Kmitów. W 1376 Olszanica była prywatną wsią szlachecką i
stanowiła własność Oleśki (Olescho).
W 1580 r. – w podziale majątku po Barbarze z Herburtów Kmitowej dobra
sobieńskie z Olszanicą przeszły w ręce Stadnickich a potem Tarłów. Gdy Jerzy Mniszech ożenił się z Jadwigą Tarło (córką Mikołaja Tarło – sekretarza królewskiego i Jadwigi Stadnickiej) i otrzymał w spadku m.in. Olszanicę.
W XVII w. była to
własność Mniszchów i istniał tu zamek murowany, w którym przebywała Maryna Mniszchówna – późniejsza carowa. W 1663 rejestr podatkowy wymienia
jako właściciela wsi starostę sanockiego Jerzego Jana Wandalina Mniszcha. Potem przejęli Olszanicę na własność Jordanowie. W połowie
XIX wieku właścicielami posiadłości w Olszanicy byli Bronisław i Krystyna hr.
Stadniccy.
Od września 1939 do
1941 była pod okupacja sowiecką. Od 1941 do sierpnia 1944 wieś była siedzibą okupacyjnego hitlerowskiego urzędu gminy
w powiecie sanockim.
W
Olszanicy znajduje się murowana cerkiew, pw. Zaśnięcia Matki Bożej z
1923 roku, która służy obecnie jako kościół rzymskokatolickiej Parafii Matki Bożej Pocieszenia oraz bok cerkwi na parawanowej dzwonnicy dzwon z 1630 roku.
Z cerkwią sąsiaduje
zespół dworski, którego ozdobą jest pałacyk zbudowany 1905r. przez Jordanów na miejscu starego
dworu obronnego z XVIw. Wokół zachowały się fragmenty otoczonych fosą ziemnych
fortyfikacji z II poł.XVIw. Uzupełnieniem są zabudowania gospodarcze( oficyna i
kuźnia) oraz most pochodzące z II poł. XIX i pocz. XX. Kiedyś mieścił się tam Ośrodek
Wypoczynowy Ministerstwa Sprawiedliwości, obecnie jest tam hotel.
Na zboczach Olszanicy
znajduje się pomnik lotnika sowieckiego, który zginął w katastrofie
samolotu w latach 70tych. Koło
cmentarza, za mostem jest pomnik Żydów pomordowanych przez hitlerowców.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz